Sự tôn trọng bắt đầu từ những điều giản dị nhất

Trong những tiết học đầu năm của môn Sức khỏe và giá trị sống thuộc chương trình Phát triển cá nhân, các bạn học sinh được học giá trị cơ bản của một người tự lập, trưởng thành, một công dân có ích cho xã hội. Đó là giá trị tôn trọng.

Tôn trọng là giá trị sống đầu tiên các bạn khối 10 được học trong chương trình phát triển cá nhân

Hộp bút chì màu và bài học giản dị

Bài học bắt đầu từ tình huống rất đơn giản là việc truyền hộp bút chì màu đến những người trong dãy một cách nhanh nhất ở lần đầu tiên. Trong lần tiếp theo, yêu cầu là việc trao hộp bút kèm theo sự tôn trọng người được trao trong thời gian ngắn nhất.

Trong hai lần chuyển hộp bút, điều khác biệt lớn nhất là thái độ tôn trọng của mỗi bạn với những câu nói cảm ơn, hai tay gửi bạn kèm theo đó là nụ cười, ánh mắt trìu mến. Ở lần thứ hai, các bạn học sinh đều cảm thấy vui hơn, có giá trị và được trân trọng. Đó cũng chính là ý nghĩa của việc chú ý đến thái độ tôn trọng người khác khi thực hiện những giao tiếp thông thường mà các bạn học sinh đã nhận ra sau hoạt động đầu tiên này.

Tiếp đến, mỗi bạn viết ra một trong bốn tình huống: bản thân được tôn trọng hoặc ngược lại, người xung quanh được tôn trọng hoặc ngược lại với hoàn cảnh, hành động và cảm xúc của mình khi chứng kiến hoặc trải qua tình huống đó. Câu chuyện chào cụ già trên đường đi của bạn Lê Quốc Hải dường như giản dị và nhỏ bé đến nỗi cậu bạn không nghĩ rằng cậu cảm thấy vui đến thế khi được nhận lại nụ cười tươi chào lại của cụ già dù không quen biết.

Bạn Lê Quốc Hải ngại ngùng kể lại câu chuyện tôn trọng nhỏ bé của mình

Hay cô bạn Cát Tường chia sẻ câu chuyện mình đã không phán xét, không đánh giá khi thấy bạn khác lạ hay đặc biệt hơn. Đối với Cát Tường đó là điều vốn có của mỗi người nên em cảm thấy rất vui khi tôn trọng sự khác biệt đó. Trong những tình huống được kể, câu chuyện của bạn Lê Xuân Bách chào hỏi các vị phụ huynh lên đón con, hai bên cùng chào lại vui vẻ có lẽ là điều quen thuộc đối với học sinh FPT. Câu chuyện này cũng làm nhiều người nhớ tới buổi sáng nhập học đầu tiên của các em học sinh K3 với hình ảnh các anh chị K1, K2 mồ hôi nhễ nhại bê vác đồ đạc nhưng vẫn nở nụ cười tươi chào đón các em và gia đình. Liệu còn gì tốt hơn khi chính các em là tấm gương sáng cho nhau?

Những tình huống thực tế về giá trị tôn trọng trong môi trường nội trú

Lớp học đi tiếp vào việc giải quyết thực tế với các tình huống giả định. Phần diễn kịch này mang lại không khí sôi nổi cho lớp học.

Các nhóm thảo luận sôi nổi cách giải quyết và phân vai đóng tình huống

Bạn Bùi Hiển Long trong vai nhân vật Tuấn rất lập dị, đầu bù tóc rối, quần áo luộm thuộm, phong cách cũng hoàn toàn khác biệt với mọi người. Tuấn thường lầm lì, không muốn tiếp xúc với ai, lủi thủi chơi một mình và bị một số bạn bắt nạt. Thấy vậy, bạn Trịnh Hà My đóng vai “hiệp nữ” xông ra bảo vệ và “bắt” nhóm bạn nam phải xin lỗi Tuấn. Cách xử lý có vẻ chưa thấu đáo lòng người nên sau khi diễn tình huống, các bạn trong lớp đã góp ý cho nhóm để mang lại kết quả tốt hơn cho cả hai bên. Và cách mà cả lớp cảm thấy đồng thuận nhất chính là việc ngăn chặn tình trạng trêu trọc, bắt nạt ngay từ đầu. Đồng thời các bạn sẽ chủ động gần gũi với Tuấn, kéo Tuấn tham gia vào các hoạt động để bạn cảm nhận được tình bạn bè, thấy mình là thành viên của nhóm, của lớp. Từ đó Tuấn và các bạn học sinh đều nhận ra rằng khi có sự tôn trọng thì một người có thể có khác biệt nhưng không bị tách biệt.  

Tình huống bênh vực “kẻ yếu” của nhóm bạn Hà My  chưa thực sự thuyết phục các bạn cùng lớp

Bên cạnh đó, trong buổi học có nhóm thực hiện rất tốt tình huống, có cách giải quyết thấu đáo. “Hầu hết các thành viên của phòng bạn tuân thủ quy định của KTX rất tốt, có ý thức giữ phòng ở gọn gàng, sạch sẽ, mọi người đối xử với nhau hòa nhã, vui vẻ… Nhưng Hải không muốn kết giao thân thiết với những người xung quanh. Bạn ấy luôn là người làm mọi thứ một cách miễn cưỡng, luôn phải có sự giục giã của giáo viên quản nhiệm mới thực hiện, nên ảnh hưởng đến việc thi đua của phòng. Thậm chí, bạn ấy còn không giặt đồ suốt cả tuần, đồ đạc không để gọn theo quy định nên trong phòng thường hay có mùi hôi, khó chịu của quần áo không giặt”. Trong tình huống này các bạn trong nhóm cũng đã gần gũi, trò chuyện với Hải, nhưng không quên góp ý thẳng thắn “vụ” không giặt đồ. Thẳng thắn mà không chỉ trích hay răn dạy là cách góp ý khiến nhân vật Hải cảm thấy được thuyết phục. Cậu còn “tâm phục khẩu phục” hơn khi những người đồng đội của mình đã xắn tay áo cùng “giải quyết” chậu đồ to được tích lũy gần như cả tuần của Hải. Cách giải quyết này làm hài lòng các bạn học sinh trong lớp và mang lại nhiều tiếng cười khi cả nhóm đều diễn xuất rất đạt.

Cách giải quyết tình huống và diễn xuất rất đạt của nhóm bạn Quốc Hải

Buổi học tiếp tục bằng những vở kịch của các tình huống giả định có thể diễn ra trong môi trường học tập nội trú như nhóm bạn gây ồn ào vào giờ nghỉ trưa, hay tôn trọng sự khác biệt của các thành viên đến từ nhiều tỉnh thành khác nhau. Kết thúc buổi học về giá trị sống, các bạn không chỉ gọi tên được những hành vi thể hiện sự tôn trọng, cùng nhau thực hành những cách thức thể hiện sự tôn trọng, mà còn hiểu được thông điệp từ bài học: tôn trọng trước tiên là trân trọng mỗi người như họ vốn có. Nhận biết giá trị của bản thân và trân trọng giá trị của người khác chính là cách thức để ta nhận được sự tôn trọng.

Bài và ảnh: Bình Nguyên